Tholi Ekadashi 2025: ఏకాదశి పర్వదినానికి '11' సంఖ్యతో ఉన్న అద్వితీయ సంబంధం ఏంటి?

Highlights

Tholi Ekadashi 2025: హిందూ పంచాంగం ప్రకారం ఈ ఏడాది తొలి ఏకాదశి పర్వదినం జూలై 6వ తేదీ ఆదివారంన జరగనుంది. ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశిగా వచ్చే ఈ దినాన్ని శయనీ ఏకాదశిగా లేదా దేవశయన ఏకాదశి, హరివాసరం, పేలాల పండుగగా కూడా పిలుస్తారు.

Tholi Ekadashi 2025: హిందూ పంచాంగం ప్రకారం ఈ ఏడాది తొలి ఏకాదశి పర్వదినం జూలై 6వ తేదీ ఆదివారంన జరగనుంది. ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశిగా వచ్చే ఈ దినాన్ని శయనీ ఏకాదశిగా లేదా దేవశయన ఏకాదశి, హరివాసరం, పేలాల పండుగగా కూడా పిలుస్తారు. తొలి ఏకాదశి నుంచే హిందూ పండుగల శ్రేణి మొదలవుతుంది — వినాయక చవితి, దసరా, దీపావళి, సంక్రాంతి వంటి పండుగలకు ఇది ఆరంభ సూచిక.

ఏకాదశి అంటే ఎందుకు “11”?

జ్యోతిష్యం ప్రకారం, ఏకాదశి అంటే పదకొండు (11). దీనికి ఆధ్యాత్మికంగా ఎంతో ప్రాధాన్యం ఉంది. 5 జ్ఞానేంద్రియాలు + 5 కర్మేంద్రియాలు + మనస్సు (అంతరేంద్రియం) — ఈ పదకొండు ఇంద్రియాలన్నీ శ్రద్ధతో శ్రీ మహావిష్ణువుని ధ్యానించేందుకు ఏకాగ్రతతో ఉండే కాలం ఇదే. అందుకే ఈ ఏకాదశి తీథికి విశిష్టత ఉంది.

చాతుర్మాసం ప్రారంభ సూచిక

పురాణాల ప్రకారం, శ్రీ మహావిష్ణువు ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశి నుంచి కార్తీక శుద్ధ ఏకాదశి వరకు — సుమారు నాలుగు నెలలు శయనిస్తాడు. ఈ కాలాన్ని చాతుర్మాసంగా పిలుస్తారు. ఈ దినం నుంచి హిందువులు చాతుర్మాస వ్రతాన్ని ప్రారంభిస్తారు. పుణ్యకాలంగా భావించే ఈ నెలలలో ఉపవాసాలు, దానాలు, నిత్యపారాయణం వంటి ఆచారాలకు ప్రాధాన్యత ఇస్తారు.

సూర్యుని మారిన దిక్కు – దక్షిణాయన ప్రారంభం

ప్రకృతిలోని మార్పులను గుర్తించి పండుగలు నిర్ణయించిన భారతీయ కాలగణన ప్రకారం, ఈ రోజున సూర్యుడు దక్షిణాయనానికి ప్రవేశించినట్లుగా భావిస్తారు. అంటే ఉత్తర దిశ నుంచి దక్షిణ దిశకు తిరుగుతాడు. ఇది ప్రకృతి శక్తుల మార్పుకు సంకేతం. ఈ మార్పే చాతుర్మాసాల ప్రారంభానికి మూలకారణంగా చెప్పబడుతుంది.

ఏకాదశి వ్రతం మహత్యం

తొలి ఏకాదశి రోజు ఉపవాసాన్ని ఆచరించడం ద్వారా అశ్వమేధ యాగం చేసినంత, 60 వేల సంవత్సరాల తపస్సు చేసినంత పుణ్యం లభిస్తుందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. మహా సతీ సక్కుభాయి ఈ ఏకాదశిని ఆచరించి మోక్షాన్ని పొందినట్లు పౌరాణిక గాథలూ పేర్కొంటాయి.

ఏం చేయాలి? – ఏకాదశి నాడు అనుసరించాల్సిన ఆచారాలు

♦ శుద్ధమైన మనస్సుతో ఉపవాసం చేయాలి.

♦ సాధ్యమైనంత వరకూ రాత్రంతా జాగరణ చేయాలి.

♦ విష్ణు సహస్రనామం, విష్ణు భాగవతం వంటి పారాయణ చేయాలి.

♦ మరుసటి రోజు ద్వాదశి నాడు సమీపంలోని ఆలయానికి వెళ్లి ఉపవాసాన్ని విరమించాలి.

♦ ఆవును పూజిస్తే విశేష పుణ్యం లభిస్తుందని విశ్వాసం.

పేలాల పిండి తినడం ఈ రోజుకు ప్రత్యేకత. ఇది పితృదేవతలకు ప్రీతికరమైనది. శరీరానికి వేడి కలిగించి మారుతున్న వాతావరణానికి అనుగుణంగా రక్షణ ఇస్తుంది.

ప్రాసాదంగా పేలాలు – పరంపరగా వస్తున్న సంప్రదాయం

తొలి ఏకాదశి నాడు ఆలయాల్లో పేలాల పిండిని ప్రసాదంగా పంచడం అనేది సంప్రదాయంగా కొనసాగుతోంది. ఇది భౌతికంగా శరీరానికి తగిన శక్తిని ఇస్తూ, ఆధ్యాత్మికంగా శ్రద్ధతో కూడిన నియమాలను ఆచరించే సమయాన్ని సూచిస్తుంది.

ఈ ఏకాదశి నాడు శ్రద్ధతో ఉపవాసం ఆచరిస్తే, అనేక జన్మల పుణ్యం ఒకే జీవితంలో పొందొచ్చు. మనస్సు, ఇంద్రియాల నియంత్రణతో భగవద్భక్తిని సాధించేందుకు ఇది అద్భుతమైన దారి. ప్రతి ఒక్కరూ ఈ ఏకాదశిని శుద్ధభక్తితో ఆచరించాలి – ఇదే ధర్మ మార్గం, ఇదే మానవ జీవితం యొక్క అంతరార్థం.